Theo Bộ Y tế, bệnh đậu mùa khỉ được phát hiện lần đầu
tiên vào năm 1958 trên các đàn khỉ được nuôi để nghiên cứu, do đó có tên là “bệnh
đậu mùa khỉ”. Ca bệnh đậu mùa khỉ đầu tiên ở người được ghi nhận vào năm 1970 tại
Cộng hòa Dân chủ Công gô và sau đó trở thành bệnh lưu hành ở khu vực Trung Phi
và Tây Phi.
Từ 01/01/2022 đến ngày 23/7/2022, Tổ chức Y tế thế giới
đã ghi nhận hơn 16.000 trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ, trong đó có 5 trường hợp
tử vong tại 75 quốc gia ở tất cả 6 khu vực của WHO.
Ngày 23/7/2022,
Tổng giám đốc Tổ chức Y tế thế giới công bố đợt bùng phát dịch bệnh đậu mùa khỉ hiện nay đáp ứng các tiêu chí đánh giá tình trạng khẩn cấp về sức
khỏe cộng
đồng quốc tế theo Điều lệ Y tế quốc tế do tốc độ lây lan nhanh, nguy cơ về sự lan rộng hơn nữa của dịch
bệnh tới các quốc gia khác là rất rõ ràng; nguy cơ mắc bệnh Đậu mùa khỉ là ở mức trung
bình trên toàn cầu.
Đến ngày
24/7/2022, Việt Nam chưa ghi nhận trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ; tuy nhiên
nguy cơ bệnh đậu mùa khỉ có thể xâm nhập và gây bệnh ở nước ta là hoàn toàn có
thể do bệnh dịch đã ghi nhận ở nhiều quốc gia, sự giao lưu đi lại thuận tiện và
có xu hướng gia tăng giữa Việt Nam và các nước trên thế giới, trong khu vực.
Triệu chứng của bệnh
Bệnh đậu mùa khỉ thường
có các triệu chứng như sốt, đau đầu, đau cơ, đau lưng, sưng hạch bạch huyết, ớn
lạnh, mệt mỏi, phát ban có thể nhìn giống như mụn nước xuất hiện trên mặt, bên
trong miệng hoặc ở các bộ phận khác của cơ thể như bàn tay, bàn chân, ngực, bộ
phận sinh dục hoặc hậu môn. Bệnh đậu mùa khỉ có thể tự khỏi trong vòng 2-3
tuần; tuy nhiên hay gặp tổn thương da toàn thân và có hạch to kéo dài 2-3 tuần.
Bệnh thường nặng ở trẻ em, phụ nữ có thai hoặc người suy giảm miễn dịch.
Khi có triệu chứng
- Nếu bạn có các triệu chứng như phát ban, sốt, giảm năng lượng
hãy liên hệ với nhân viên y tế để được tư vấn xét nghiệm và điều trị kịp thời.
- Nếu bạn nghi ngờ hoặc
được khẳng định đã nhiễm bệnh đậu mùa khỉ, hãy tự cách ly và đến các đến khi
các vết ban,vết loét đã lành và rụng hết vảy và nên tránh quan hệ tình dục.
Trong thời gian cách ly, bạn có thể được điều trị để giảm nhẹ
các triệu chứng của bệnh đậu mùa khỉ. Người chăm sóc cho bạn cần tuân thủ các
biện pháp bảo vệ cá nhân.
Các biện pháp phòng tránh
Để chủ động phòng chống
dịch bệnh đậu mùa khỉ ở nước ta, Bộ Y tế khuyến cáo người dân chủ động thực
hiện các biện pháp phòng bệnh sau:
1. Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi,
tốt nhất che bằng khăn vải hoặc khăn tay hoặc khăn giấy dùng một lần hoặc ống
tay áo để làm giảm phát tán các dịch tiết đường hô hấp; rửa tay bằng xà phòng
và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn ngay sau khi ho, hắt hơi. Không khạc nhổ
bừa bãi nơi công cộng.
2. Thường xuyên rửa tay bằng
xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn tay.
3. Người có triệu chứng phát ban cấp tính
không rõ nguyên nhân kèm theo một hoặc nhiều triệu chứng nghi ngờ cần chủ động
liên hệ với cơ sở y tế để được theo dõi, tư vấn kịp thời. Đồng thời, cần chủ
động tự cách ly, tránh quan hệ tình dục.
4. Tránh tiếp xúc gần
với người mắc bệnh đậu mùa khỉ, tránh tiếp xúc trực tiếp với những vết thương,
dịch cơ thể, giọt bắn và các vật dụng, đồ dùng bị nhiễm mầm bệnh. Trong trường
hợp nơi ở/nơi làm việc có người mắc hoặc nghi ngờ mắc bệnh, cần thông báo cho
cơ quan y tế để được tư vấn và xử trí kịp thời, không tự ý điều trị.
5. Người đến các quốc gia có lưu hành dịch
bệnh đậu mùa khỉ (khu vực Trung và Tây Phi), cần tránh tiếp xúc với động vật có
vú (chết hoặc sống) như: động vật gặm nhấm, thú có túi, động vật linh trưởng có
thể chứa vi rút đậu mùa khỉ. Khi quay trở về Việt Nam cần chủ động khai báo với
cơ quan y tế địa phương để được tư vấn.
6. Đảm bảo an toàn thực phẩm, thực hiện lối
sống lành mạnh, tăng cường vận động thể lực, nâng cao sức khỏe.